Polityka zagraniczna

Kazachstan, państwo leżące na styku Europy i Azji dokłada wszelkich starań w celu wniesienia swojego wkładu w sprawę światowego pokoju, rozwoju i stabilizacji oraz rozwoju przyjaznych, równouprawnionych i obopólnie korzystnych stosunków z krajami Wschodu i Zachodu.

Zgodnie z wytycznymi polityki zagranicznej Kazachstanu i pod jego przywództwem stworzono pas bezpieczeństwa i stosunków dobrosąsiedzkich wzdłuż granic. Kazachstan nie jest uwikłany w jakąkolwiek konfrontację z żadnym państwem świata.

Do wydarzeń mających historyczne znaczenie nie tylko dla kraju, ale i dla całej społeczności międzynarodowej zaliczyć można dobrowolne zrzeczenie się broni nuklearnej przez Kazachstan (Protokół lizboński 1992), uzyskanie gwarancji bezpieczeństwa ze strony pięciu mocarstw światowych – Rosji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Francji i Chin (Szczyt OBWE w Budapeszcie 1994).

Kazachstan jako jedno z pierwszych państw dołączył do koalicji antyterrorystycznej po wydarzeniach z 11 września 2001 roku w Nowym Jorku. Działania międzynarodowej koalicji były zdecydowanie podtrzymane w drodze udostępnienia przestrzeni powietrznej i również lotnisk dla nadzwyczajnych lądowań wojennych samolotów. W składzie wielonarodowej dywizji pod polskim dowództwem w Iraku rozmieszczono pluton wojsk inżynieryjno-saperskich Kazachstanu, który wnosi swój wkład w walkę z terroryzmem.

Wizyta Głowy Kościoła Rzymsko-Katolickiego Papieża Jana Pawła II w Kazachstanie stał się dla naszego kraju wydarzeniem historycznym. Po pierwsze, wielki szacunek wywołuje osoba Papieża, który całe swoje życie poświęcił na utrwalanie pokoju i zrozumienia na całym świecie poprzez zbliżenie katolicyzmu z innymi religiami. Po drugie, wizyta Papieża Jana Pawła II wypadła w przeddzień obchodów dziesięciolecia uzyskania suwerenności przez Republikę Kazachstanu.

Podczas wizyty głównym punktem była Msza katolicka pod otwartym niebem, która odbyła się w Astanie na placu pod pomnikiem Obrońców Ojczyzny. W Mszy wzięło udział ponad 50 000 osób z różnych krajów, należących do różnych narodowości, koloru skóry i wyznania.

Jego Świątobliwość podziękował Prezydentowi za serdeczne przyjęcie, jakie mu okazano w Kazachstanie. Papież zapewnił, że będzie się modlił za to, żeby Kazachstan wciąż mógł czerpać siły ze swojego bogatego duchowego i kulturowego dziedzictwa oraz żeby Kazachstan w ten sposób mógł stawić czoła wyzwaniom nowych czasów.

Wydarzeniem, które było ważne dla Kazachstanu ze strategicznego punktu widzenia był pierwszy szczyt 16-tu państw z kontynentu azjatyckiego na Konferencji dotyczącej współdziałania i środków budowania zaufania w Azji (Conference on Interaction and Confidence Building in Asia – CICA) w czerwcu 2002 roku w Almaty. Pomysł tej konferencji został pierwszy raz ogłoszony przez Prezydenta Republiki Kazachstanu Nursułtana Nazarbajewa w trakcie 47. posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1992 roku.

Przyjęcie podczas szczytu końcowych dokumentów – Aktu Almatyńskiego o instytucjonalizacji CICA i Deklaracji szczytu o wyeliminowaniu terroryzmu i wspieraniu dialogu między cywilizacjami stało się ważnym krokiem w umocnieniu bezpieczeństwa na poziomie regionalnym i globalnym oraz w rozwoju współdziałania Wschodu i Zachodu.

W obecnych czasach wysiłki Kazachstanu są nakierowane na opracowanie katalogu środków zaufania, który będzie poddany pod dyskusję w celu przyjęcia w trakcie spotkania Rady Ministrów Spraw Zagranicznych w bieżącym roku i w trakcie szczytu CICA w 2005 roku.

W ramach Transazjatyckiego Parlamentarnego Forum Zgromadzenia OBWE, które miał miejsce w Almaty 7-8 czerwca 2003 roku, parlamentarzyści państw uczestniczących w OBWE po raz pierwszy zebrali się, by omówić problemy bezpieczeństwa europejskiego z dala od geograficznych granic Europy. Po pierwsze, jest to uwarunkowane globalizacją procesów ekonomicznych, politycznych i kulturowych. Po drugie, przeprowadzenie międzyparlamentarnego forum OBWE w naszym kraju podkreśliło tę rolę, którą potencjalnie może odegrać Azja Centralna w stosunkach między ogólnoeuropejskim systemem bezpieczeństwa i formującym się systemem bezpieczeństwa w Azji.

Republika Kazachstanu oświadczyła o zamiarze przewodniczenia Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy Europy (OBWE) w 2009 roku.

Ta inicjatywa została pozytywnie oceniona przez państwa-członków OBWE oraz przez obecnego przewodniczącego OBWE – Ministra Spraw Zagranicznych Królestwa Holandii Jaap de Hoop Scheffera w trakcie wizyty w Kazachstanie 7 lipca 2003 roku.

Międzynarodowa konferencja na szczeblu ministrów Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie współpracy w ramach przewozów tranzytowych w sierpniu 2003 roku stała się w istocie punktem zwrotnym w osiągnięciu celów Deklaracji Tysiąclecia. Głównym celem serii przeprowadzonych rozmów było wyeliminowanie istniejących rozbieżności i znalezienie kompromisu między dwiema głównymi zainteresowanymi stronami – grupą państw nie mających dostępu do morza i grupą państw tranzytowych.

Kazachstan jest zainteresowany praktyczną realizacją postanowień konferencji w celu pełniejszego wykorzystania swojego potencjału tranzytowego. Dla Kazachstanu priorytetową sprawą jest stworzenie wielomodalnych międzynarodowych korytarzy transportowych, do których zalicza się rozwój tras samochodowych, kolejowych, wodnych i powietrznych.

Kazachstan przykłada wielką wagę do działalności Szanghajskiej Organizacji Współpracy. SOW przerosła swoją pierwotną rolę regionalnej struktury zapewnienia bezpieczeństwa i przystąpiła do realizacji ogromnego potencjału w rozwoju ekonomiczno-handlowej współpracy i stosunków humanitarnych między państwami-uczestnikami.

Realizacja Programu ekonomiczno-handlowej współpracy państw należących do SOW do 2020 roku stworzy korzystne warunki w sferze handlu i inwestycji oraz w pobudzeniu wielostronnego współdziałania w dziedzinie energetyki, informatyki, telekomunikacji, ochrony środowiska naturalnego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych.

Kazachstan prowadzi konsekwentną politykę skierowaną na konsolidację wysiłków światowej społeczności w sprawie ustanowienia i rozwoju dialogu między cywilizacjami i kulturami. Bazując na tym, że Kazachstan jest unikalnym państwem w sferze tolerancji religijnej i międzyetnicznego porozumienia, Republika Kazachstanu zainicjowała przeprowadzenie pierwszego Zjazdu przywódców światowych i tradycyjnych religii. Według powszechnej opinii uczestników Zjazdu to największe międzynarodowe wydarzenie zademonstrowało istnienie ogromnej działalności pokojowej naszego kraju. Format uczestników Zjazdu nadał mu charakter pierwszego religijnego szczytu świata.

Liderzy i wysocy przedstawiciele światowych i tradycyjnych religii przyjęli postanowienie przeprowadzać zjazdy liderów światowych i tradycyjnych religii na regularnych zasadach. Kazachstan ma honor organizowania działalności Sekretariatu Zjazdu i przeprowadzenia drugiego międzyreligijnego forum w Astanie po raz drugi.

W tym procesie przygotowawczym mogliby wziąć udział również dziennikarze i działacze społeczni z Polski.

Dzisiaj Kazachstan jest społeczeństwem otwartym, rozwijającym cywilizowane stosunki ze społeczeństwem światowym we wszystkich sferach. Osiemdziesiąt procent wszystkich bezpośrednich inwestycji w Centralnej Azji przypada na Kazachstan. Bank Światowy włączył Kazachstan do grona 20 państw świata, które przyciągnęły inwestycje na ponad 11 miliardów dolarów (dotyczy lat po uzyskaniu niepodległości).

W sumie w ciągu krótkiego czasu w pojęciu historycznym Kazachstan zdołał osiągnąć znaczące i pozytywne rezultaty w polityce zagranicznej. Można z całą stanowczością stwierdzić, że zadania polityki zagranicznej wytyczone w państwowym programie – „Strategie rozwoju Kazachstanu do 2030 roku” zostały zrealizowane dla danego etapu.

Perspektywa przyszłego Kazachstanu w XXI wieku może być wyrażona prostą formułą – efektywna gospodarka, liberalne społeczeństwo i bezpieczeństwo kraju.